PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 152 W ŁODZI

O Planie Daltońskim słów kilka

Plan Daltoński – to idea, swoista filozofia i uczłowieczona strategia życia.

Plan Daltoński – to świadomość pełnego uczestnictwa dziecka w procesie uczenia się oparta na empatii, dialogu i współpracy, skierowana na jednostkę oraz na wspólnotę, w której ta jednostka funkcjonuje.

Plan Daltoński – to zerwanie z tradycyjnym modelem nauczania na rzecz uczenia się.

Plan Daltoński to edukacja dla wszystkich.

Motto edukacji daltońskiej to słowa Helen Parkhurst, twórczyni Planu Daltońskiego:
„Jeśli szanujemy dziecko i podążamy za jego możliwościami to może ono zrobić więcej, niż od niego oczekujemy, a wszystko, co dziecko potrafi - nauczycielowi zrobić nie wolno"

Filary Planu Daltońskiego

Odpowiedzialność/Wolność, Samodzielność, Współpraca i Refleksja

To kategorie zachowań/postaw etycznych rozłożonych w czasie i przestrzeni.
To budowanie wizji przyszłości w oparciu o doświadczenie przeszłości oraz w oparciu o zgromadzoną w procesie życia wielorakość archetypów, prototypów i wzorców (tu: doświadczenia dzieciństwa).

„Poczucie odpowiedzialności za rezultaty rozwinie w nim nie tylko utajone siły intelektualne, ale także sąd samodzielny i charakter.” - Helen Parkhurst

Organizacja przestrzeni edukacyjnej

Przestrzeń edukacyjna to taki mikroświat, w którym dziecko spędza ogromną ilość czasu, to miejsce, w którym się bawi/pracuje, odpoczywa oraz nawiązuje relacje społeczne. Dobrze zaaranżowane otoczenie jest niezwykle ważnym determinantem jego procesu uczenia się. Wystrój i aranżacja otoczenia wpływa na: zdrowy rozwój i pomyślną adaptację dzieci, ich samodzielność i jakość relacji społecznych.

Aranżacja przestrzeni w kilku krokach:

• proste, niekomercyjne pomoce dydaktyczne (taką pomocą jest zastawa stołowa i akcesoria, z których dzieci korzystają podczas posiłków, warsztatów kulinarnych, prac ogrodowych itp.)
• instrukcje organizacyjne, np. określenie liczby dzieci mogących przebywać w danej strefie/ kąciku;
• miejsce wyciszenia, odpoczynku i pobycia tylko ze sobą;
• osobiste szafki/szuflady – na „ własne skarby”.

Przestrzeń pracy dzieci musi być zorganizowana świadomie, uwzględniając celowość budowania poczucia bezpieczeństwa dziecka, które dokonuje się poprzez jego uczestnictwo w uporządkowanym otoczeniu.

Katalog rozwiązań nie jest zamknięty – zależy od inwencji dzieci i nauczyciela oraz od możliwości lokalowych i organizacyjnych przedszkola.

Organizacja procesu edukacyjnego                                          

1. Zmiana struktury organizacyjnej
   a) grupy mieszane wiekowo od 3 do 6 lat;
   b)nauczyciele i pracownicy wspierający (obsługowi) przypisani do danej grupy na stałe (w miarę możliwości);
   c)zrezygnowanie z leżakowania na rzecz odpoczynku indywidualnego i relaksacji.
2. Zmiana organizacji żywienia (I śniadanie, II śniadanie, obiad).
   a) dbałość o estetykę podawania posiłków oraz ich wysoka jakość:
   b) każda grupa ma swoją zastawę w różnej kolorystyce i kształcie, serwetniki, noże do codziennego użytku także dla 3-latka;
   c) zupy podawane są w wazach, napoje w dzbankach.
3. Reorganizacja przestrzeni edukacyjnej m.in.:
   a) zmiana kolorystyki sal zabaw, sali ruchowej i toalet (pastelowe kolory – wg pomysłów dzieci, nauczycieli i rodziców);
   b) jednokolorowe dywany i wykładziny;
   c) ograniczenie do minimum gotowych i wielokolorowych dekoracji;
   d) brak dekoracji na szybach okiennych (okno jest miejscem do obserwacji bezpośredniej, jest miejscem inspirującym do aktywności np. plastycznej);
   e) wymienne kąciki zdaniowe/aktywności;
   f) wydzielone miejsce wyciszenia, odpoczynku - pobycia tylko ze sobą;
   g) osobiste szuflady/szafki na swoje „skarby”;
   h) zaplecze edukacyjne poza salą - w ogrodzie przedszkolnym (strefy aktywności, skalnik, ogródek ziołowy, powiększenie „powierzchni aktywnych” o tarasy - dzieci mogą przenosić swoją zabawę z sali na taras);
   i) zabawki niekomercyjne tj. pomoce dydaktyczne/zabawki z materiału naturalnego i odpadów recyklingowych wykonane przez dzieci, nauczycieli i rodziców;
   j) brak podręczników, ale… wszechobecne książki, albumy, czasopisma.

Pomoce daltońskie

Pomoce edukacyjne odgrywają istotną rolę w procesie edukacji. Plan daltoński wypracował szereg specjalnych pomocy, które wspierają realizację procesu uczenia się w ramach czterech filarów.

Zegar w koncepcji daltońskiej wizualizuje upływ czasu. Dzieci lub nauczyciel wyznaczają czas na wykonanie danego zadania: „5, 10, 15 i 30 minut”.

Sygnalizator służy do niewerbalnej komunikacji nauczyciela z dziećmi. Wizualizuje za pomocą kolorów - kodów formy aktywności dzieci:

czerwony – dziecko pracuje samodzielnie;
żółty – dzieci pracują w parach, grupach, zespołach – dzieci porozumiewają się, proszą o pomoc kolegów, wspólnie szukają rozwiązań;
zielony – czas na konsultacje z nauczycielem.

Kolorowa wizualizacja dni tygodnia. Symbole są kompatybilne z oznaczeniami na „tablicy zadań”.

Tygodniowa Tablica Zadań wizualizuje zadania do samodzielnego wykonania w danym tygodniu.
W każdy poniedziałek nauczycielka przedstawia dzieciom zadania edukacyjne i omawia dokładnie sposób ich wykonania. Następnie zadania umieszczane są na „tablicy zadań”. Decyzja o czasie wykonania danego zadania należy do każdego dziecka (część dzieci planuje ich wykonanie w perspektywie tygodnia). Wykonaną pracę dziecko potwierdza magnesem w kolorze dnia, w którym wykonało zadanie).

Wizualizować można również:

1. Pracę w parach (współpracę);
2. Powitanie;
3. Dyżury, „Prawą Rękę” i „Dobrego Kolegę”;
4. Obecność dzieci i pracowników w przedszkolu;
5. Kalendarz urodzin;
6. Kalendarz pogody;
7. Wyjście dzieci do toalety- kolorowe korale;
8. Samoocenę;
9. Pracę z ekspertem;
10. Ocenę stopnia trudności i atrakcyjności zadań.

Plan daltoński w domu

Kilka wskazówek od naszych dzieci jak wprowadzić plan daltoński w domu:

1. Stwórzmy Domowy Plan Dnia - nie zapomnę umyć zębów i poskładać ubrań;
2. Zaplanujmy wspólnie zadania na cały tydzień - chcę wiedzieć co mnie czeka;
3. Zamieńmy jeden zegar na „daltoński” – pozwoli mi zrozumieć upływający czas;
4. Oznacz naklejkami moje zabawki – będę wiedział, gdzie jest ich miejsce;
5. Stwórzmy instrukcje, które pozwolą mi w wykonywaniu różnych zadań np.:
   a) ubierania się,
   b) składania ubrań,
   c) pieczenia ciasta
6. Stwórzmy tablicę obowiązków – też chcę być pomocny.

Mamo, Tato z Planem Daltońskim w domu będzie łatwiej!

Informacje na stronę Plan Daltoński przygotowała Grażyna Małachowska.